fbpx

Witaj na naszym blogu, super że wpadłeś! Dziś, w ramach edukowania o przedsiębiorczości porozmawiamy o podatkach. A właściwie jednym z nich.

O co więc chodzi? Co jest tym tajemniczym wydatkiem, który ponosisz każdego dnia, być może nawet o tym nie wiedząc?

Jest to… [fanfary]


Podatek VAT!

Zanim przewrócisz oczami i zamkniesz tą stronę ze znudzonym westchnieniem, rzuć okiem na wykres poniżej, bo może Cię zaszokować: 

%

Polaków nie wie, że płaci podatek VAT

MIMO ŻE

%

Polaków słyszało o tym podatku

Właśnie dlatego dzisiaj opowiemy czym jest podatek VAT, po co istnieje, oraz skąd mamy pewność, że Ty również go płacisz. 

 

Czym jest podatek VAT?

 

Podatek VAT, znany również jako podatek od wartości dodanej (value added tax) lub podatek od towarów i usług to nic innego jak podatek od obrotu pieniędzmi. Płaci go kupujący na każdym etapie „życia” produktu lub usługi. 

Lubisz pomarańcze? Poniżej zilustrowaliśmy jak wygląda VAT w obrocie nimi:

Jednak VATowi podlegają nie tylko pomarańcze. Podatek ten obowiązuje przy zakupie większości towarów i usług, które kupujesz każdego dnia. Mowa tu między innymi o artykułach spożywczych, książkach, biletach autobusowych, potrawach w restauracjach, sprzęcie AGD / RTV i wielu, wielu innych.

Oznacza to, że kupując ovatowany towar w sklepie część ceny która płacisz nie trafi do sprzedawcy. Tak samo jak część ceny którą sprzedawca zapłacił producentowi nie trafi do producenta. I tak dalej. Na powyższym przykładzie jedna pomarańcza została ovatowana trzy razy, jednak w wielu przypadkach produkt przechodzi z rąk do rąk więcej razy. Za każdym tym razem państwo zabiera część jego „wartości dodanej” (stąd nazwa podatku).

Jaka jest stawka podatku VAT?

Krótka odpowiedź: 23%. Długa odpowiedź: To zależy. Stawką podstawową VAT jest 23% wartości brutto (ceny towaru, którą płaci kupujący na każdym etapie sprzedaży). Oznacza to, że jeśli sprzedawca nie może korzystać ze stawki obniżonej lub zwolnienia, otrzyma 77% wartości produktu, reszta to podatek. Z VATu możesz być też zwolniony – na przykład gdy Twoja firma ma mniej niż 200 tyś. obrotu rocznego ze sprzedaży.

VAT może być też obniżony. Warunki obniżenia tego podatku są jednak bardzo skomplikowane i indywidualne dla każdego produktu. W wielu przypadkach przepisy są też niejednolite, co zmusza przedsiębiorców do korzystania z usług doradców podatkowych i prawników, oraz udowadniania urzędowi swojego stanowiska na temat obowiązującej stawki, np. w formie pisma o interpretację indywidualną. Jest to nieciekawa sytuacja, ponieważ przedsiębiorca bierze pełną odpowiedzialność za własną interpretację przepisów. Odprowadzenie nieprawidłowej stawki VAT od produktu jest wykroczeniem, a czasem nawet przestępstwem.

By lepiej zilustrować komplikacje tego tematu wspomnimy tylko, że VAT na w.w. pomarańcze wynosi 8%. Jednak na jabłka, wiśnie czy morele – 5%. Ustawodawca wytłumaczył tą decyzję zawartością witamin w poszczególnych produktach, oraz tym, że… z niektórych owoców nie można zrobić ciasta. ¯\_(ツ)_/¯

  Jak przedsiębiorca może zmniejszyć swój VAT? (kliknij aby rozwinąć)

Wielu podatników unika podatku VAT np. przez ukrywanie części obrotów lub transakcje transgraniczne. Między innymi dlatego Unia Europejska zdecydowała się ujednolicić przepisy VATowskie oraz wprowadzić podatki od importu usług dla transakcji z zagranicznymi kontrahentami. Dla przykładu – jeśli kupujesz reklamy na Facebooku lub Google, firmy te nie zapłacą podatku przez to, że są zarejestrowane w kraju w którym taki podatek ich nie obowiązuje. Obowiązek odprowadzenia tego podatku spadnie więc na Ciebie – zgodnie z prawem za każdą złotówkę wydaną na takie usługi musisz dodatkowo „dopłacić” 23 grosze do swojego urzędu skarbowego.

Dlaczego podatek VAT jest taki skomplikowany?

 

VAT jest najbardziej dochodowym dla rządu podatkiem. Oznacza to, że zostanie z nami jeszcze na długo. Oznacza to również, że wielu przedsiębiorców próbuje uniknąć go na różne sposoby by zaoszczędzić na tym koszcie. To zmusiło ustawodawcę do uszczelnienia przepisów, co z kolei doprowadziło nas do sytuacji w której przepisy bywają niejasne i zbyt skomplikowane dla przedsiębiorców, którzy nie mają w swoim arsenale doradców podatkowych i ekspertów. Nie jest on podatkiem idealnym – utrudnia prowadzenie biznesów niskomarżowych, umożliwia nieczuciwe wykorzystanie jego mechanizmów do wyłudzeń i generuje pokaźne koszty obsługi, zarówno dla państwa jak i podatników.

Mimo to – VAT jest potrzebny do prawidłowego funkcjonowania państwa. Jest jednak wiele rzeczy, które możemy zrobić by uczynić go bardziej przyjaznym dla przedsiębiorców. Nie mówimy tutaj koniecznie o jego obniżeniu, ale przede wszystkim – uproszczeniu.

Według rankingu Doing Business 2020 Banku Światowego – Polska, spośród 190 ocenianych krajów jest na 40. miejscu w rankingu państw przyjaznych dla biznesu. Brzmi to jak niezły wynik, jednak biorąc pod uwagę, że jeszcze w roku 2018 zajmowaliśmy miejsce 27. rodzi to obawę, że nasze ustawodawstwo najzwyczajniej w świecie nie nadąża za dynamicznie zmieniającym się sektorem biznesu, a przepisy dostosowują się za wolno. Bez wątpienia kwestią sporną jest to, czy podatki powinny być wyższe czy niższe. Trudno się jednak nie zgodzić z tym, że powinny być proste i transparentne.

Michał Łyszkowski
CEO Varsztatovni

Zapalony aktor i działacz społeczny. Swoją przygodę z pracą społeczną rozpoczął od projektów lokalnych. W wolnych chwilach zwiedza odległe zakątki kraju i stresuje się pracą.

W Varsztatovni odpowiada za project management, wizję oraz finanse Fundacji.

Ten wpis jest częścią kampanii Społeczństwo Przyszłości – celów Fundacji Varsztatovnia z kategorii Biznes.